Jaa, het is vandaag Koningsdag! Bijna iedereen is vrij en gaat de plaatselijke vrijmarkt op. Hoewel het weer niet echt meedoet, is Koningsdag toch wel de grootste nationale feestdag die we hebben. Maar weet je eigenlijk wel hoe lang Koningsdag al bestaat en waar het idee precies vandaan komt? Waarschijnlijk niet. Daarom leg ik het je hier in een notendop uit en dan vertel ik je ook nog wat over Oranjebitter.

Koningsdag en Willem III

Koningsdag kennen we eigenlijk pas sinds 1887. Voor de zeventigste verjaardag van Willem III,  besloten veel Nederlandse gemeenten dit te vieren met muziek, vuurwerk en volksspelletjes zoals mastklimmen, worstelen en touwtrekken.

Emma

Na de dood van Willem III bedacht  koningin-regentes Emma dat de reputatie van het koningshuis wel een oppepper kon gebruiken. Ze besloot dat Koninginnedag niet op haar verjaardag maar die van Wilhelmina, op 31 augustus, gevierd werd. Ook stelde ze de lintjesregen in en stuurde ze haar dochter het hele land door om overal feestelijke intochten te houden. En de koninklijke PR machine van Emma werkte. Wilhelmina’s inhuldiging in 1898 werd overal met enthousiasme gevierd. Speciale comités organiseerden in dorpen en steden kroningsfeesten. De latere Oranjeverenigingen waren daarmee geboren.

Oranjebitter

Likeurfabrikanten van hun kant verhoogden de pret door gratis Oranjebitter beschikbaar te stellen. Tot dan toe een vaag drankje dat voor het eerst bij Willem I was geschonken, maar als zoete oranjelikeur terugging tot stadhouder Frederik Hendrik. En de Oranjebitter kennen we nog steeds. Het is tegenwoordig in de meest felle kleur oranje verkrijgbaar. Maar echt populair wil het drankje niet worden.

Koningsdag en de vrijmarkt

In 1966 trouwde kroonprinses Beatrix in de Westerkerk in Amsterdam met de Duitse diplomaat Claus von Amsberg. De provo’s, op het toppunt van hun roem, bestookten de bruidsstoet met rookbommen. De daarop volgende Koninginnedagen waren steevast aanleiding tot stenengooierij en politiecharges in het centrum van onze hoofdstad. 

Het Amsterdamse Oranjecomité besloot om de relschoppers en hun aanhangers de wind uit de zeilen te nemen en organiseerden in 1971 een groot popconcert op de Dam. Tegelijk stond de gemeente toe dat particulieren, vooral kinderen, in de binnenstad eigen spulletjes mochten verkopen. De Amsterdamse vrijmarkt was zo’n doorslaand succes dat zij in het hele land werd gekopieerd.

27.04.2019
Geplaatst in Hollandse tradities
0 reacties