In Bergen op Zoom hebben ze een heel mooi centrum, het prachtige museum Markiezenhof en ze weten er verdomd goed wat lekker eten is. Dus, niet zo gek dat ze er ook een van de oudste Hollandse culinaire tradities hebben; de Hollandse ansjovis. Helaas weet de rest van Nederland daar redelijk weinig van. Dat terwijl het verhaal achter de Bergse ansjovis heel bijzonder is. Dus ik zou zeggen, vertel het door of deel het met anderen. Alleen op die manier kunnen we zulke mooie, oude tradities in stand houden.

Een korte geschiedenis van de ansjovis in Nederland.

Heel lang geleden, op 5 november 1530 om precies te zijn, teistert een enorme stormvloed een groot deel van de provincie Zeeland. Hele gebieden bij Yerseke worden weggevaagd. 18 dorpen en de stad Reimerswaal verdwijnen in zee. Deze ‘quade saterdach’ zorgt er ook voor dat de vaarroute naar Antwerpen verzandt en er dus geen scheepvaart meer mogelijk is. Naast al deze ellende is er ook een heel klein voordeel aan deze ecologische veranderingen.

Vlakbij de stad Bergen op Zoom ontstaat door deze verzanding een nieuw visgebied. De ondiepe wateren zijn namelijk warmer dan de diepe zee. En dat trekt vissen als de ansjovis aan. Die zoekt namelijk ondiepe, warmere wateren op om te paaien. Dat doet hij  jaarlijks rondom mei en juni. En dus kunnen de vissers dan op jacht naar de ansjovis. Nou laat die vis zich niet met een gewoon hengeltje vangen in die ondiepe wateren. Dus daar hebben de vissers destijds een vistechniek voor bedacht die nog steeds wordt toegepast. De weervisserij heet dat. Er komen geen luxe vissersboten en automatische netten aan te pas. Het is puur handwerk!

De weervisserij

De vissers steken lange stokken in het water. Die stokken staan in een V-vorm die wel 800 tot 1000 meter lang is. Eigenlijk is het een hele grote fuik die precies in de geul van het weglopende water ligt. Hoe dichter bij de punt, de fuik , hoe dichter de stokken op elkaar staan. In de punt zijn de stokken verbonden met netten  zodat de vis niet meer kan ontsnappen. Bij hoog water zwemt de vis het ‘weer’ in omdat het daar wat warmer is. Bij eb wil de vis weer terug naar het diepe, maar dan komt hij de houten stokken tegen en kan niet meer wegkomen. Twee maal daags komen de vissers om de vissen al lopend verder de fuik in te drijven en te vangen. Overigens vangen de vissers op deze manier ook Geep en Makreel.

Hollandse ansjovis en de toekomst?

Je zult begrijpen dat deze vangstmethode behoorlijk arbeidsintensief is. Daarnaast zwemt de ansjovis slechts 2 maanden in de buurt van Bergen op Zoom en is hun aantal jaarlijks sterk wisselend. Er is dus bijna geen visser meer te vinden die hier nog zin in heeft. Van de honderden kleine familiebedrijfjes die er ooit in Bergen op Zoom waren, is er anno 2015 nog maar één vissersfamilie over. Dat is de familie van Dort. Vader en schoonzoon vissen, en moeder en dochter verkopen de vis direct in de winkel. Kom daar nog maar eens om in Nederland, vis die rechtstreeks uit zee verkocht wordt. Verser kan niet!

Foto Stichting Behoud de Weervisserij

Maar ja, hoe wordt de traditie voortgezet als zij er mee stoppen? Vader Cor is al 87 en schoonzoon kan het niet in zijn eentje doen. Daarom is in Bergen op Zoom de ‘Stichting Behoud Weervisserij’ opgericht. Zij willen de ansjovis-traditie graag levend houden. Dat doen ze door de familie van Dort te ondersteunen met vrijwilligers, door de weren mede te onderhouden en door andere vissers op te leiden tot weervisser. Voor toeristen organiseren ze ook speciale ansjovis-vaartochten en ze hebben een website met allerhande informatie. Natuurlijk kun je ook ‘Vriend van de weervisserij’ worden. Voor 20 euro per jaar help je mee de weervisserij in stand te houden. In ruil mag je meedoen aan allerlei evenementen.

Foto Stichting Behoud de Weervisserij

De bourgondische stad Bergen op Zoom is uiteraard trots op zijn ansjovis. Nu wemelt het er ook van de goede restaurantjes en die hebben de ansjovis vaak op de kaart staan. De échte kenners gaan trouwens voor het AAA menu. Dan krijg je een menu met de drie Brabantse specialiteiten bij elkaar. Asperges, Hollandse ansjovis en aardbeien. Echt je moet het eens proberen. Ga een dagje naar de prachtige oude stad, breng een bezoek aan museum het Markiezenhof en eet een AAA-menu. Je hebt een leuke dag, je bent getuige van een prachtige traditie waar we allemaal trots op mogen zijn en je steunt er de weervisserij mee!

Wil je meer info over de weervisserij of een boottochtje boeken dan kun je terecht op www.behoudweervisserij.nl

Ik ga je hier alles vertellen over het maken van gnocchi. En ik combineer ze met..ansjovis. Vorige week berichtte ik je al over de verse ansjovis van Bergen op Zoom. Bedankt trouwens voor de fijne reacties, en dat jullie dit verhaal zo massaal gelezen én gedeeld hebben. Alleen zo kan een mooie Hollandse culinaire traditie in stand blijven. Nou snap ik natuurlijk dat Bergen op Zoom niet voor iedereen om de hoek ligt. Maar een leuk tripje is het wel een keer. Vandaag ga ik je daarom een recept geven met ansjovis uit blik. Op deze manier gecombineerd met gnocchi…(spreek uit njokkie) dat heb je vast nog nooit gegeten. Je leert bij dit recept ook meteen verse gnocchi maken. Dat is een stuk simpeler dan vaak beweerd wordt en het is een miljoen keer lekkerder dan die plastic bak met gummetjes die ze in de supermarkt gnocchi noemen. Zo da’s weer een Makkelijke, én spotgoedkope, Maandag ! Eventueel salade er bij en klaar ben je!

Deze Makkelijke Maandag heb ik een plaattaart met vis voor je. Je maakt hem letterlijk in 5 minuten en laat vervolgens de oven het zware werk doen. In de supermarkt hebben ze tegenwoordig in de koeling die reuze handige ‘bladerdeeg op een rol’ liggen. Daar zit al een bakpapier omheen die die kun je direct uitrollen op de bakplaat. Vervolgens kleed je hem aan zoals je wilt. Voor het gemak had ik een zak groenten en wat blikjes vis. Een bol mozzarella van goede kwaliteit en lekkere olijfolie deden de rest. Voor 2 personen is het een prima maaltijd. Ben je met meer, neem dan een kop soep erbij en dan ben je ook klaar.

Recept Plaattaart met vis

Ingrediënten

• Rol bladerdeeg (koeling supermarkt)
• 1 grote ui
• Zak Italiaanse groenten (450 gr)
• 1 teen knoflook
• 1 blikje tonijn op olie
• 1 blikje ansjovis
• 1 bol buffelmozzarella
• Gedroogde Italiaanse kruiden
• paprikapoeder

Bereiding

Rol de bladerdeeg uit op je bakplaat.

Bestrijk het deeg met een beetje olijfolie. Dat doe je met zo’n handig bakkwastje of de bolle kant van een lepel.

Pel de ui en snijd deze in ringen. Verdeel de ringen over het deeg.

Doe nu ook de zak groenten over het deeg en verspreid ze goed.

Pel de knoflook en knijp deze uit. Verdeel de knoflook over de groenten

Maak het blikje tonijn open en verdeel de vis over de groenten. Doe daar ook wat van de olie bij, dat is lekker voor de smaak. En het zorgt ervoor at je groenten makkelijker garen.

Verdeel dan wat filets van de ansjovis over de groenten.

Scheur dan de mozzarella in stukjes en verdeel die over het geheel. Voeg naar smaak de kruiden en peper en zout toe en zet alles in een voorverwarmde oven van 200 graden. Check na 20 minuten hoe de plaattaart eruit ziet en je groenten gaar zijn.

Haal de plaattaart met vis uit je oven en serveer op een mooie lange plank. Met een pizzasnijder verdeel je hem makkelijk in stukjes.

Eerder gaf ik ook al recepten voor andere plaattaarten. Kijk hier maar eens.

Of heb je zin in een kookboek met nog veel meer simpele groentegerechten van het seizoen? Bestel dan ">hier mijn kookboek voor slechts € 15,-

Panvisch is een oud Hollands recept dat gewoonlijk werd gemaakt van restjes vis. Je kunt het dus van elke vis maken die je maar wil. Zelfs met vis uit blik die je wellicht nog in je voorraadkast hebt liggen. Als je net als ik kiest voor vis uit de Noordzee moet je even kijken welke vis er nu in het seizoen is. Afijn, als je van een visje en een eenpansgerecht houdt, dan is panvisch een heerlijke uitkomst. Ik volgde deels een recept uit een jaren ’70 kookboek met grootmoeders recepten. Alleen hadden ze daar rijst toegevoegd, maar dat leek me niet zo’n goed idee. Die liet ik dus weg. Verder deed ik de panisch in mooie kleine gietijzeren ovenpannetjes, want daar ben ik dol op. En deze eenpersoons pannetjes zijn leuk om te serveren.

Recept Hollandse Panvisch

4 personen-1 uur-makkelijk

Ingrediënten

• 400 gr vis naar keuze
• 1 bouillonblokje
• 600 gr vastkokende aardappels (Nicola, Desire)
• roomboter
• 250 gr uien, in ringen gesneden
• 1 prei, in dunne ringen gesneden
• roomboter
• mosterd
• 100 gr oude kaas, geraspt
• Extra: vergiet en ovenvaste pan(nen)

Bereiding

Snijd eerst de vis in stukjes van gelijke grootte. Zo kun je ze straks makkelijker eten.

Snijd dan de aardappelen in kleine, gelijke blokjes. Kook ze in een pan bouillon tot ze gaar zijn.

Fruit vervolgens in een koekenpan de uiringen en de preiringen zachtjes in een klont roomboter. (kan ook in olie als je dat liever wil)

Doe hier de stukjes vis bij en bak ze voorzichtig mee.

Verwarm dan de oven voor op 180 graden.

Giet daarna de aardappelen af in een schaal. Bewaar het kookvocht. Pureer de aardappelen en voeg een scheut van de bouillon en een eetlepel mosterd toe. Breng de puree verder op smaak met peper, zout en nootmuskaat.  Voeg eventueel wat meer bouillon toe om een smeuïg geheel te krijgen.

Doe de ui-prei-vis combi voorzichtig door de aardappelpuree. 

Doe het geheel dan in een ovenpan en bedek de bovenkant met geraspte kaas. Zet de pan in de oven en bak tot de bovenkant mooi bruin is.

Serveer de Panvisch direct en geef er een lekkere frisse salade bij!

Ik heb een lekker makkelijk recept van pasta met spinazie voor je. Ik maakte dit recept met orechiette. Een speciale ronde pasta die je tegenwoordig ook in de Nederlandse supermarkt kunt krijgen. Ik vind deze pasta heerlijk om te eten. Helemaal met de lekkere ziltige spinazie die ik erbij maak. Het recept is op en top Italiaans. Eenvoudig en smaakvol. En het is zo gemaakt!

Recept Pasta met spinazie

4 personen-30 minuten-makkelijk

bevat gluten-lactosevrij

Ingrediënten

• 500 gr pasta orechiette
• 4 ansjovis, uit blik
• 2 uien, gesnipperd
• 1 teen knoflook, gesnipperd
• een gedroogd rood pepertje
• gedroogde Italiaanse kruiden
• 500 gr spinazie, gewassen
• 1/4 ltr bouillon
• parmezaanse kaas

Bereiding

Zet een pan water op voor de pasta. Voeg de pasta toe zodra het water kookt.

Zet een grote bakpan op een matig vuur. Fruit vervolgens eerst de ansjovisjes in wat olijfolie. Deze smelten zachtjes in de olie. Voeg dan de gesnipperde de ui toe. Als de ui doorzichtig wordt voeg je pas de knoflook toe. Bak even mee en doe er dan spinazie, de kruiden en gedroogd pepertje doorheen en fruit nog een paar minuten.

De spinazie gaat niet in een keer, dus doe dat beetje bij beetje. Als het geslonken is voeg je een nieuwe lading toe.

Doe er tenslotte de bouillon bij en laat even 5 minuten pruttelen.

Giet de pasta af en doe ze in een ruime schaal. Doe de saus over de pasta. Verdeel nog wat geraspte parmezaanse kaas over de pasta en dien direct op.   

Zin om zelf pasta te leren maken?

Schrijf je dan in voor de workshop Verse pasta maken die ik vrijdag 17 mei geef in de kookstudio van Homemade Heidy in Houten

Door de familie en vrienden van mijn Italiaanse man leerde ik de echte Italiaanse pasta maken en zodra ik ook maar tijd heb zal ik mijn pasta altijd vers maken. Gewoon omdat het zo verschrikkelijk lekker is. Tijdens de workshop leer ik je niet alleen verschillende soorten pasta maken, ik vertel je ook waarom pasta zo heilig is voor de Italianen. Welke saus bij welke pastasaus hoort en waarom je geen stuk vlees of vis bij pasta mag serveren. Dan leg ik je ook uit waarom ze in Italië helemaal geen Bolognesesaus kennen. Samen maken we 3 soorten pasta, leer je pastavormen zoals tortellini maken en bijpassende sauzen koken. Na afloop eten we alles gezellig met elkaar op en krijg je mijn kookboek mee naar huis waar je ook diverse pasta recepten in vindt. Inschrijven voor de workshop kan ">hier.

Op deze makkelijke maandag heb ik gevulde paprika’s met mozzarella voor je. Ze hebben een heerlijke mediterrane smaak en brengen je dus helemaal in zomerse sferen. Het recept is niet van mijzelf. Ik ontdekte dit recept ruim een jaar geleden toen ik het kookboek Verborgen Smaken van de Engelse Chefkok John Burton Race vond bij de kringloop. De gevulde paprika’s met mozzarella zijn een heerlijk zomers bijgerecht met een verrassende twist door de combinatie van mozzarella en ansjovis. Ik bakte een lekker visje en aardappeltjes bij mijn gevulde paprika’s met mozzarella. Happy Makkelijke Maandag!

Op deze pagina vind je de verhalen over de verschillende culinaire tradities van ons land. Sommige hebben een leuke lokale achtergrond en anderen een rijke Hollandse historie. En allemaal zijn ze de moeite waard om vertelt te worden, want we mogen trots zijn op onze tradities en specialiteiten waar met veel zorg en toewijding aan gewerkt wordt door professionals met hart voor de zaak!

Vlaggetjesdag en Hollandse haring!

Koningsdag en eettradities

Hollandse aardbeien

Gestampte Muisjes

Beschuitbollen

Hagelslag

Ansjovisvangst in Bergen op Zoom

Tilburgse nieuwjaarskoek

Zeeuwse Oosterscheldekreeft

Haagse bluf

                         Handig om mee te nemen. Bijvoorbeeld als je naar een sportwedstrijd moet!

Rauwkost is niet alleen lekker. Je kunt het ook zo handig meenemen. Niet alleen in je lunchtrommel, maar ook naar je sportwedstrijd! Bij ons staat dit hele weekeinde in het teken van een hele grote internationale BMX-wedstrijd die op onze club, de Wheely’s, wordt gehouden. Het is de Three Nations Cup en gaat eigenlijk tussen Nederland, België en Duitsland. Maar er zijn ook wedstrijden waar iedereen, waar ter wereld ook vandaan, aan mee mag doen. Mijn zoon van 9 gaat ook meedoen en vindt dat natuurlijk heel spannend.

Als moeder van een sportend kind zorg ik uiteraard voor het eten en drinken op zo’n dag. En dan is een gezonde hap natuurlijk wel zo handig. Maar ja, je gaat tijdens zo’n wedstrijd niet even  zitten om een salade te eten. Dus bedacht ik deze lekkere handige rauwkost stengels. Ik stopte er komkommer, paprika (uit de Hollandse kas) en wortels in. Natuurlijk wel met een lekker sausje, dat hapt lekker weg. De stengels op de foto steken boven de rand uit, want dat ziet er voor de foto even wat leuker uit. Maar jij neemt gewoon een grotere pot, zorgt dat de stengels er in passen en schroeft de deksel er op. Klaar is Kees. Het sausje kun je natuurlijk helemaal naar believen maken. Maar een lekker ziltig zout sausje maak je als volgt.

Neem 4 el mayonaise, 1 el yoghurt, 2 ansjovisfilets uit blik en wat zout en peper. Prak dat door elkaar en klaar. Geen zin in vis? je kunt die ook vervangen door een theelepel pesto of een flinke theelepel paprikapoeder of kerriepoeder, net wat je het lekkerst vindt.

Knoflook raad ik af als je naar een wedstrijd gaat. Alhoewel…blaas je even wat knoflookwalm uit bij de start, is je tegenstander even afgeleid en hop daar vertrek je mooi als eerste…..

Klik op de foto om naar het recept te gaan:

pasta met paddenstoelensaus

Pastasaus met maar 3 ingrediënten

Pasta van de kolenbrander

Pasta met gebakken groenten

Gnocchi met ansjovis en salie

Pastasalade met raapstelen

Pastagerecht voor kids

Pasta met tuinbonen

Klik op de foto en je gaat automatisch naar de recepten pagina!

spitskool uit de oven

bloemkool-knolselderij couscous

preiclafoutis

Bloemkool-sate

Gevulde paprika’s met mozzarella en ansjovis

Gevulde patisson met gehakt

Chili met chocolade

Gebakken pompoen

Geroosterde groenten

andijvie slavinkjes

Snijbiet met saucijzen.

Coeur de Boeuf tomaten op toast.

Gefrituurde courgettebloemen

Courgettefrieten

Gevulde puntpaprika’s

Asperges in room-speksaus

Asperges

Zoete gestoofde worteltjes

Koude pastasalade met raapstelen

Gestoofde andijvie